ΠΗΓΗ : D. Little, fr. Goullier και G. Hughes, The European Language Portfolio: A Retrospective (1991-2011)
Τι είναι το Ευρωπαϊκό Χαρτοφυλάκιο Γλωσσών; Πώς προέκυψε;
- 1.1 Περιγραφή
Το Ευρωπαϊκό Χαρτοφυλάκιο Γλωσσών (ELP) του Συμβουλίου της Ευρώπης αποτελείται από τρία υποχρεωτικά μέρη:
- διαβατήριο γλωσσών, το οποίο παρέχει επισκόπηση της γλωσσικής ταυτότητας του εκπαιδευόμενου αναφέροντας τη δεύτερη/ξένη γλώσσα (L2) που σπουδάζει ή έχει σπουδάσει, τα τυπικά γλωσσικά προσόντα που έχει αποκτήσει και τη σημαντική εμπειρία του στη χρήση της L2. Αυτό το έγγραφο περιέχει επίσης μια αυτοαξιολόγηση από τον εκπαιδευόμενο των τρεχουσών δεξιοτήτων του στο L2 του.
- γλωσσική βιογραφία, η οποία χρησιμοποιείται για τον καθορισμό μαθησιακών στόχων, την παρακολούθηση της προόδου του εκπαιδευόμενου, την καταγραφή και τον προβληματισμό σχετικά με ιδιαίτερα σημαντικές γλωσσικές και διαπολιτισμικές εμπειρίες·
- ένα αρχείο, το οποίο μπορεί να έχει τόσο παιδαγωγική όσο και παρουσίαση στο βαθμό που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση των εργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά και για την παρουσίαση μιας ανθολογίας έργων που, σύμφωνα με τον εκπαιδευόμενο, αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις δεξιότητές του στην L2.
- 1.2 Λειτουργίες
Το ELP έχει λειτουργία παρουσίασης και παιδαγωγική λειτουργία. Στο πλαίσιο της λειτουργίας παρουσίασης, συμπληρώνει πιστοποιητικά και διπλώματα που απονέμονται βάσει επίσημων εξετάσεων, παρέχοντας πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις εμπειρίες εκμάθησης γλωσσών του εκπαιδευόμενου, καθώς και συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία για τις δεξιότητες και τις επιδόσεις του στο L2. Επιπλέον, αντιπροσωπεύει την εκμάθηση γλωσσών που πραγματοποιείται όχι μόνο εντός της επίσημης εκπαίδευσης, αλλά και εκτός αυτής. Η παιδαγωγική λειτουργία του ELP στοχεύει στην προώθηση της πολυγλωσσίας, στην ενίσχυση της πολιτιστικής συνείδησης, στην αύξηση της διαφάνειας της διαδικασίας εκμάθησης γλωσσών για τον εκπαιδευόμενο και στην υποστήριξη της ανάπτυξης της αυτονομίας του μαθητή. Αυτές οι δύο λειτουργίες είναι αλληλένδετες στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης διαδικασίας αυτοαξιολόγησης που είναι θεμελιώδης για την αποτελεσματική χρήση του ELP.
- 1.3 Προέλευση
Η τελική μορφή του ELP καθορίστηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος του Συμβουλίου της Ευρώπης για την εκμάθηση γλωσσών και την ευρωπαϊκή ιθαγένεια (1989-96), αλλά το μέσο φέρει αναμφισβήτητα τη σφραγίδα προηγούμενων έργων του Οργανισμού. Έτσι, η λειτουργία παρουσίασής του έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τις ίδιες ανησυχίες που στήριξαν τις πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ακαδημαϊκών μονάδων για την εκπαίδευση ενηλίκων L2 στη δεκαετία του 1970 (π.χ. Συμβούλιο Πολιτιστικής Συνεργασίας, 1979), ενώ η παιδαγωγική του λειτουργία αντικατοπτρίζει τη δέσμευση του Συμβουλίου της Ευρώπης για πολιτιστικές ανταλλαγές, δια βίου μάθηση και αυτονομία του εκπαιδευόμενου (βλ. π.χ. Holec, 1979).
Το Συμπόσιο του Rüschlikon (« Διαφάνεια και Συνοχή στην Εκμάθηση Γλωσσών στην Ευρώπη »), που διοργανώθηκε το 1991 από τις ελβετικές ομοσπονδιακές αρχές σε συνεργασία με την Ελβετική Διάσκεψη των Υπουργών Παιδείας των Καντονιών (EDK), έδωσε την αποφασιστική ώθηση για τη δημιουργία του ELP. Πράγματι, στα συμπεράσματα της εκδήλωσης, οι συμμετέχοντες συνιστούν στο Συμβούλιο της Ευρώπης να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για την Εκμάθηση Γλωσσών και να συστήσει μια ομάδα εργασίας για να εξετάσει τις πιθανές μορφές και λειτουργίες ενός Ευρωπαϊκού Χαρτοφυλακίου Γλωσσών. Αυτό το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο (CEFR; Συμβούλιο της Ευρώπης, 2001) είχε ως στόχο να «προωθήσει και να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε διάφορες χώρες. [d’] να τεθεί σε στέρεες βάσεις η αμοιβαία αναγνώριση των γλωσσικών προσόντων· [et d’] να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους, τους εκπαιδευτικούς, τους φορείς ανάπτυξης μαθημάτων, τους οργανισμούς πιστοποίησης και τους εκπαιδευτικούς διαχειριστές να εντοπίσουν και να συντονίσουν τις προσπάθειές τους» (Συμβούλιο Πολιτιστικής Συνεργασίας, 1992: σ. 37). Όσον αφορά το ELP, «θα περιλαμβάνει ένα πρώτο τμήμα που θα τοποθετεί τα επίσημα απονεμηθέντα προσόντα σε σχέση με μια κοινή ευρωπαϊκή κλίμακα, ένα άλλο στο οποίο ο εκπαιδευόμενος θα παρακολουθεί τις εμπειρίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του και, ενδεχομένως, ένα τρίτο που θα συγκεντρώνει παραδείγματα εργασίας που έχουν επιτευχθεί. Τα στοιχεία του χαρτοφυλακίου που μπορούν να τοποθετηθούν σε σχέση με το κοινό πλαίσιο θα πρέπει να είναι έτσι» (ό.π.: σ.40).
Η σύσταση αυτή ανακοινώνει σαφώς την τριμερή δομή του ELP (διαβατήριο γλωσσών, γλωσσική βιογραφία, φάκελος) και τη σύνδεσή του με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες (ΚΕΠΑ). Όπως είδαμε, η χρήση της ΚΕΠΑ δεσμεύει αναγκαστικά τον εκπαιδευόμενο σε μια διαδικασία αυτοαξιολόγησης βασισμένη στα κοινά επίπεδα αναφοράς του ΚΕΠΑ. Αυτά περιγράφουν τις δεξιότητες L2 σε σχέση με πέντε δραστηριότητες επικοινωνίας (LISTENING, READING, ORAL INTERACTION, SPEAKING AND WRITING) καθεμία χωρισμένη σε έξι επίπεδα: A1 και A2 (βασικός χρήστης), B1 και B2 (ανεξάρτητος χρήστης), C1 και C2 (έμπειρος χρήστης). Οι περιγραφείς χωρητικότητας που καθορίζουν τα κοινά επίπεδα αναφοράς αναπτύχθηκαν με βάση εμπειρική έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από το Ελβετικό Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (SNSF) ( βλ. North 2000, Schneider &; North 2000). Αυτό το γενικό σχήμα συνοψίζεται στο “Self-Assessment Grid” (Συμβούλιο της Ευρώπης, 2001: σελ. 26–27· Προσάρτημα 1).
Στο πλαίσιο του προγράμματος Εκμάθηση Γλωσσών και Δημοκρατική Ιδιότητα του Πολίτη, αναπτύχθηκαν δύο προγράμματα CEFR (Συμβούλιο Πολιτιστικής Συνεργασίας, 1996α, 1996β), καθώς και ένα σύνολο προτάσεων για την ανάπτυξη ΚΕΑ για διαφορετικές κατηγορίες μαθητών γλωσσών (Συμβούλιο Πολιτιστικής Συνεργασίας, 1997α). Η τελική έκθεση του σχεδίου συνέστησε την πιλοτική εφαρμογή του ΚΕΠΑ, την περαιτέρω ανάπτυξη του ΚΕΠΑ και την ενθάρρυνση της εισαγωγής του “σε πειραματική βάση, ακολουθούμενη από αξιολόγηση και οριστικοποίηση, ενόψει της ευρείας έναρξης του με την ευκαιρία του Ευρωπαϊκού Έτους Γλωσσών, που προβλέπεται για το έτος 2001” (Συμβούλιο Πολιτιστικής Συνεργασίας 1997β: σ.80)
